Lazarus vindt het wiel opnieuw uit

• Anthony Ruijtenbeek
• 12 juli 2017
• Een rooms sausje
• 0

Onlangs zijn de conclusies gepresenteerd van de derde tour van Lazarus, een platform van de EO dat opgezet is door heroriënterende protestanten uit de eigen achterban. In 2014 begonnen zij voor het eerst met de tour ‘7keer7’. Zij spraken toen de ambitie uit om ‘de’ Kerk opnieuw uit te vinden. Broodje Paap reageerde daar toen met een satirisch stukje op. In de tour ‘1keer1’ zou de Rooms-Katholieke Kerk gaan praten over wat er allemaal niet zou veranderen in de Kerk.

Deze satire is achteraf profetisch gebleken. Want wat wil het geval? Na twee tours lag in de derde tour de nadruk vooral op de vraag ‘hoe dan wel?’. Dat ‘hoe dan wel’ is vervolgens in een filmpje vastgelegd in zes volzinnen, met een summiere begeleidende uitleg. Wie het filmpje even op zich in laat werken, zal het al gauw duidelijk worden dat wat men wil allang bestaat. Het is al te vinden in zo’n beetje elke protestantse denominatie die niet grofweg tot de oorspronkelijke achterban van de EO behoort. Uiteindelijk is het oorspronkelijke 7keer7 dus toch met een – toegegeven, mooie – omweg uitgekomen op het 1keer1 van Broodje Paap. In ieder geval dan toch in wat men de ‘mainstream’ van het westerse christendom vandaag de dag zou kunnen noemen.

Een actiegroep die zichzelf vergeet op te heffen

Begrijp me goed, ik vind het een prima zaak dat er zoiets als ‘Lazarus’ bestaat. Het geeft een plekje aan de zoekenden onder de heroriënterende protestanten. Toch moest ik hierbij ook denken aan een prikkelend bedoelde opmerking van pater Kimman SJ. Deze voormalige secretaris van de bisschoppenconferentie zei dat de protestanten eigenlijk een actiegroep waren, die zichzelf vergeten waren op te heffen. In de oecumenische verhouding met de grotere, oorspronkelijke protestantse denominaties hebben we namelijk al gezien wat nu bij Lazarus ook lijkt te gebeuren. De oude breekpunten worden in hoog tempo opgelost. Dankzij de relatieve richtingloosheid van die denominaties zijn er in de afgelopen decennia echter gewoon weer nieuwe breekpunten bij gekomen.

De vormen van Lazarus zijn nieuw en ook zeker verrijkend. Toch is het volgens mij niet overdreven om te stellen dat zij inhoudelijk gezien eigenlijk niets nieuws doet. Sterker nog, de NGK, GKv, CGK en de evangelische kerken – grofweg de achterban van de EO – hebben sinds 2000 inhoudelijk bijna dezelfde ontwikkeling doorgemaakt als de Samen op Weg-kerken in de jaren ’70. Dat komt wellicht doordat de relatieve isolatie van de ‘refogelische zuil’ werd doorbroken door de opkomst van het internet. De zes punten van Lazarus zijn dan ook weinig meer dan een gepopulariseerde samenvatting van de huidige bandbreedte (en wellicht de ‘mainstream theologie’) binnen de PKN.

Lazarus, zoek de eenheid!

Kortom, ik hoop dat Lazarus zich gaat realiseren dat zij geen revolutionair concept aan het uitdenken is. Zij is nu toch vooral het wiel opnieuw aan het uitvinden. Ondertussen blijven de actuele kwesties liggen, die verhinderen dat wij Jezus’ bede om één te worden kunnen vervullen. Heb de moed om je als Lazarus aan te sluiten bij de PKN! Dan kunnen we met z’n allen verder waar we gebleven waren om één te worden. In een maatschappij die op alle fronten uit elkaar valt, is die weg naar daadwerkelijke eenheid geen utopisch aardigheidje. Het is een fundamentele christelijke plicht. Wat is immers al dat mooie idealisme nu waard, als je het niet eens met elkaar in één organisatie uit kunt houden?