De Schepping van Donald Trump

Over politieke afgoderij en een christelijk mensbeeld

De afgelopen weken werd mijn Facebook-tijdlijn vooral gedomineerd door politieke berichten. Persoonlijk hou ik enorm van politiek. Vooral wanneer anderen het bedrijven en mij er zo min mogelijk mee lastig vallen. Helaas ontkom ik er de laatste tijd niet aan.

Het presidentschap van Donald Trump maakt – op z’n zachtst gezegd – nogal wat los bij mensen. Ik denk met weemoed terug aan de tijd waarin de berichtgevingen rondom Trump nog grensden aan massa-hysterie. Die grens zijn we inmiddels ruimschoots gepasseerd en we hebben nu het stadium van massa-psychose bereikt. Zijn tegenstanders lijken zich momenteel te specialiseren in duizend en een manieren om Trump met Hitler te vergelijken. Psychiaters en psychologen overschrijden massaal de grenzen van hun beroepsethiek en gezond verstand door diagnoses te stellen over een man die ze nog nooit hebben ontmoet. Zijn voorstanders blazen hem op tot Messiaanse proporties. Mensen zijn zelden zo verenigd geweest in hun verdeeldheid.

Politiek als afgod

Verafgoding van politiek? Jezus begeleidt de hand van Donald Trump die een wet tekent.
Typisch politieke afgoderij

Fanatieke voor- en tegenstanders van Trump hebben meer gemeen dan zij zelf willen toegeven. Beide groepen hebben geen enkel vertrouwen in de overheid, maar vestigen toch al hun hoop op de politiek. Mensen zijn nu eenmaal paradoxale wezens. En ik kan het weten, want ik ben zelf ook een mens.

Het maakt niet uit of je nu meent dat Trump eigenhandig de wereld gaat slopen of dat hij een pro-life paradijs op aarde gaat maken. In beide gevallen heb je de politiek verheven tot een afgod. Een democratische overheid gaat geen hemel en ook geen hel creëren. De staat wordt namelijk niet geregeerd door verlossers en demonen, maar door gewone mensen. En zoals Niccolò Machiavelli eens zei, hebben maar weinig mensen de moed om volledig goed of volledig slecht te zijn.

Dat geldt natuurlijk ook voor Donald Trump. Persoonlijk ben ik geen fan van deze man. Ik maak me ernstige zorgen over het beleid dat hij tot nu toe voert en de dagelijkse stroom van desinformatie die de laatste tijd uit het Witte Huis komt. Maar eerlijk is eerlijk, we mogen het ook niet overdrijven. Zo heel veel slechter dan Satan is Trump nu ook weer niet. Hij heeft immers ook goede dingen gedaan. Zo is het best fijn dat hij de financiering van abortus buiten de Verenigde Staten heeft stopgezet. Maar dat is ook niet meteen een reden om hem als een superheld te zien. Hij heeft een eerste noodzakelijke stap gezet. Een betere wereld begint echter niet bij het veranderen van wetten, maar bij een verandering van mentaliteit. En dat is niet de taak van de overheid, maar de taak van de Kerk. Van jou en mij dus.

De staat kan (en moet) wetten maken en handhaven om onschuldige levens beschermen. Dat is echter geen einddoel van de pro-life beweging, maar het absolute minimum. Het is aan alle mensen van goede wil om ervoor te zorgen dat kinderen de bescherming van de overheid niet eens nodig hebben. Daar kunnen regeltjes niet bij helpen. Er is vooral veel liefde, geduld en doorzettingsvermogen voor nodig.

De invloed van het mensbeeld op de politiek

Dat betekent uiteraard niet dat ik de politiek niet belangrijk vind. Integendeel, dankzij de parlementaire democratie heeft iedere burger de mogelijkheid om invloed uit te oefenen op het bestuur. Ik heb al eerder uitgelegd waarom ik zelf lid ben geworden van de ChristenUnie. Afgelopen maand kwam katholiek CU-kandidaat Marijke Heuvelink in aanloop van haar verkiezingscampagne bij mijn vrouw en mij op bezoek, en stelde me nogmaals die vraag. Ik gaf toen aan dat ik vooral het mensbeeld van politieke partijen interessant vind.

ChristenUnie Brabant op bezoek bij Broodje Paap

De reden dat ik liever kijk naar het mensbeeld dan naar opvattingen over de rol van de staat, is vrij eenvoudig. Als je wilt weten hoe wij als samenleving met elkaar om moeten gaan, dan ontkom je er niet aan om je als eerste af te vragen wie wij zijn. Wie is de mens? Dat is ten diepste een religieuze vraag. Het is dan ook een enorme misvatting wanneer mensen zeggen dat je religie en politiek gescheiden moet houden. Zoiets zou volstrekt onmogelijk zijn. Christelijke partijen proberen sowieso niet God op te dringen aan niet-gelovige mensen, zoals weleens wordt beweerd. Een politieke partij probeert de spelregels zoveel mogelijk vast te stellen conform het mensbeeld dat men heeft. Dat geldt niet alleen voor christelijke partijen. Iedere partij geeft – al dan niet expliciet – antwoord op de vraag wie wij zijn.

Verschillende mensbeelden

Daarom heb ik bijvoorbeeld nooit iets met socialisme of liberalisme gehad. Ze gaan beiden uit van een nogal materialistisch mensbeeld, waardoor de mens uiteindelijk linksom of rechtsom wordt gereduceerd tot een economische eenheid. Welbeschouwd hebben socialisten en liberalen exact hetzelfde partijprogramma en dat bestaat uit slechts één morele grondregel. “Gij zult niet stelen.” Het enige verschil is dat socialisten ‘diefstal’ definiëren als ‘datgene dat de rijken doen’, terwijl liberalen het definiëren als ‘een hobby van arme plebejers’.

Doordat zij diefstal anders definiëren, komen deze stromingen uit op een totaal tegenovergestelde visie over de rol van de staat. Het onderliggende mensbeeld verschilt echter niet zo veel. Het is een beeld van een nogal zelfzuchtige mens. De een wil daarom dat de staat stevig de touwtjes in handen neemt en mensen dwingt om het goede te doen. De ander vindt dat de staat mensen in naam van de vrijheid streng moet verbieden om het kwade te doen.

Als katholiek heb ik een iets genuanceerder mensbeeld. Zeker, door de zondeval hebben we de neiging zelfzuchtig te zijn. Maar ik geloof ook in een wereld die geschapen is voor en door de liefde. Dat is niet iets wat we in onze zelfzucht kunnen oppotten en beschermen tegen indringers. God is liefde en wij, mensen, hebben het geluk dat we die liefde door mogen geven aan anderen. Een staat met een christelijk mensbeeld biedt mensen dus een veilige ruimte waarin zij vrij zijn om het goede te doen.

Een nuttiger tijdbesteding

Ik moet daarbij wel opmerken dat het christendom zeker geen politieke ideologie is. Je kunt niet zeggen dat christenen per definitie op een bepaalde partij zouden moeten stemmen. Ik geef persoonlijk de voorkeur aan ChristenUnie, maar het is heel goed mogelijk dat anderen op een hele andere partij uitkomen. God heeft niet voor niets het vagevuur geschapen, denk ik dan.

Welke politieke partij of welke politicus jouw voorkeur ook heeft, ik vind dat we als christenen niet de irreële hoop moeten koesteren dat politici van de wereld een utopie gaan maken. Het is eerder andersom. Als we hun goede werk een beetje makkelijker willen maken, kunnen we best zelf beginnen met het goede te doen. Dat is een veel nuttiger tijdbesteding dan Trump te vergelijken met Hitler of Koning David. Zelfs een liberaal als Mark Rutte voelt dat nog op zijn klompen aan wanneer hij een pannetje soep gaat brengen bij zijn arme buurvrouw, die vorig jaar te weinig belasting heeft ontdoken om van rond te komen.


Dit artikel is gebaseerd op mijn column in ‘Van Harte Katholiek’ van 8 februari 2017 op Radio Maria.

, , , , , , , , ,

Jaap de Wit

Jaap is geboren in 1978 in het wonderschone Bergen op Zoom, en thans woonachtig in Gouda. Overdag is hij software engineer en ‘s avonds is hij Rooms-Katholiek. Hoewel hij kort na zijn geboorte al een tijdje katholiek is geweest, was hij jarenlang atheïst. Op een dag in 2010 liep hij per abuis tegen het het ware geloof aan en sindsdien zit hij weer stevig in de kerkbanken. Sinds 2012 is hij enthousiast lid van Koor Padua en sinds 2014 is hij ook acoliet in Gouda.

Alle berichten van Jaap


5 reacties op “Over politieke afgoderij en een christelijk mensbeeld”

  • Kees de Jongh schreef:

    Beste Jaap,
    Niet iedereen zal het met je eens zijn dat het een goed idee van Trump is om het meebetalen aan abortus stop te zetten. Met het belemmeren van abortus wordt namelijk helemaal geen leven beschermd. Abortussen gaan gewoon door, in achterkamertjes, met breinaalden en andere medisch onverantwoorde methoden, met alle gevaren die dat voor vrouwen oplevert. Abortus onmogelijk maken is dus niet zo liefdevol als het op het eerste gezicht lijkt. En als je dan bedenkt dat het merendeel van de abortussen plaatsvindt zonder dat wij het weten, namelijk, christelijk gezien, door die liefdevolle Here zelf door het afstoten van embryo’s door het lichaam van de vrouw al in een vroeg stadium, maar ook door latere misgeboorten, dan vraag ik mij altijd weer af wat tegenstanders van abortus, nu eigenlijk beogen, zeker degenen die er tegen zijn op grond van Bijbels geloof. In Nederland is abortus mogelijk en het aantal abortussen is hier laag. Meer dan dat kun je niet bereiken en met een abortusverbod bereik je zeker niet meer.

  • Deze site is inmiddels de privé-hobby van Jaap de Wit geworden. Van degenen die als mede-auteurs genoemd staan, zie je niemand meer als scribent. Wordt nogal eenzijdig zo. En voorspelbaar ook. Meer van hetzelfde. En de ‘leukigheid’ raakt er eveneens steeds meer vanaf. Het loopt simpelweg uit op apologetiek. Gaap!

  • Mensen die lijden aan religieuze waandenkbeelden acht ik niet rationeel genoeg om ons land te besturen.
    Een religieuze partij zal dan ook nimmer mijn stem krijgen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *