Congres Bruisende Kerk

Over vastgeroeste kerkvernieuwers en jonge katholieken

Ik sprak pas geleden met een vluchteling uit Syrië, die ik een paar keer in onze kerk had gezien. Hij kwam uit een christelijk dorp en had zijn familie achter moeten laten. Zijn broer had een gezin met kinderen en kon daarom niet vluchten. Een goede vriend van hem was nog niet zo lang geleden vermoord door IS, omdat hij christen was. Ondanks alle ellende die hij was ontvlucht, was het een vrolijke en zeer sociale jongeman. Hij woonde nog geen jaar in Nederland, maar sprak de taal al best aardig. Voor hij bij ons in de kerk kwam, was hij twee keer naar een andere kerk in zijn buurt gegaan. Daar werd hij echter weggestuurd, omdat hij beide keren op iemands vaste plek ging zitten. Ik moet eerlijk bekennen dat dat evenveel indruk op me maakte als de moord op zijn vriend. Het zegt toch wel wat over het hedendaagse christendom in Nederland wanneer een mede-gelovige, die moet vluchten voor zijn leven voor een horde moordzuchtige barbaren, hier vervolgens de kerk uitgejaagd wordt omdat hij iemands plekje inneemt. Je kunt zeggen over IS wat je wilt, ze zitten in ieder geval niet aan hun stoelen vastgeroest.

Typisch katholieke kerkvernieuwer
Typisch katholieke kerkvernieuwer

Nu ben ik zeker geen pessimist, maar ik vind dit voorval wel tekenend voor wat ik soms om me heen zie gebeuren in de kerk. Het is in sommige parochies überhaupt al moeilijk om jongeren te vinden, maar zelfs wanneer die komen, dan lopen zij tegen het feit aan dat de parochie wordt gerund door een generatie katholieken die vijftig jaar geleden de oude houten kerkbanken heeft verruild voor al even oncomfortabele klapstoelen. Sindsdien zitten ze daar, week in, week uit op dezelfde plek, en houden zij zich bezig met hun heldhaftige – maar ontzettend monotone – missie: het vernieuwen van de kerk. Ik heb eens aan zo’n kerkvernieuwer gevraagd of het niet een goed idee zou zijn om een wekelijkse Eucharistische aanbidding te organiseren, maar dat kon niet want dat hadden ze nog nooit eerder gedaan en bovendien geloofde ze niet in “die onzin”.

Ik ben volgens mij niet de enige die daar weleens tegenaan is gelopen. Ik hoor namelijk vaker dergelijke verhalen om me heen. Nog niet zo lang geleden hoorde ik van een vergadering die als doel had een manier te vinden om jongeren meer betrokken te krijgen bij het vrijwilligerswerk binnen een zekere parochie. De conclusie hiervan was echter dat dit onmogelijk was, aangezien het vrijwilligerswerk nu eenmaal tijdens kantooruren werd verricht. Het lijkt er soms op dat we te maken hebben met een generatie katholieken die graag – en met de beste bedoelingen – meer jeugd naar de kerk wil lokken door van alles te organiseren, maar hen tegelijkertijd datgene weigert te geven wat hen echt aan de kerk zou binden: verantwoordelijkheid. Ons geloof wordt namelijk al pakweg tweeduizend jaar doorgegeven van generatie op generatie, maar bij dat doorgeven hoort ook het kunnen loslaten.

Congres Bruisende Kerk

Ik was dan ook erg verheugd toen ik hoorde over het congres Bruisende Kerk, een initiatief van jonge katholieken om na te denken over de toekomst van de Rooms Katholieke Kerk in Nederland. En ik was nog blijer verrast toen ik werd uitgenodigd om te komen spreken. Het congres vindt plaats op 30 oktober, en is bedoeld voor katholieken tussen de 18 en 38 jaar. Hoewel ik aan de bovengrens van die leeftijdsgroep zit – en ik dus verwacht om binnen niet afzienbare tijd zelf ook een vastgeroeste kerkvernieuwer te worden – verleen ik graag mijn steun aan dit initiatief.

Ik moet daarbij meteen toegeven dat ik normaal gesproken niet zo’n voorstander ben van het opdelen van kerkactiviteiten in doelgroepjes. Als je bijvoorbeeld tussen de dertig en vijftig jaar bent en je bent alleenstaand, dan is de kans groot dat je nergens bijhoort. Je mag niet bij het Bijbelleesclubje voor studenten en in het Bijbelleesclubje voor echtparen hoor je ook niet thuis. Er is blijkbaar nog nooit iemand in de Kerk op het idee gekomen, dat er ook mensen zijn die niet in één van deze twee categorieën vallen en toch graag de Bijbel lezen. Toch denk ik dat de initiatiefnemers van dit congres er goed aan hebben gedaan om een leeftijdsgrens te stellen.

De polarisatie voorbij

Hoe graag ik de kerkvernieuwers van weleer ook mag plagen, ik denk dat iedere generatie heel divers is en waardevolle ideeën voortbrengt. Iedere generatie zet zich ook af tegen de generatie voor hen, en iedere generatie heeft ook zo zijn eigenaardigheden. De oudere katholieken hebben zich begrijpelijk afgezet tegen de Kerk van hun jeugd, maar dat is niet meer de Kerk van vandaag. De Kerk van vroeger vond het nodig om te polariseren tussen ‘progressieve’ en ‘conservatieve’ katholieken, en een enkeling heeft zich nog steeds bitter ingegraven in de loopgraven van een oorlog die al lang voorbij is. Veel jongeren hebben daar echter geen boodschap aan. Zij willen een authentiek geloof ervaren en daarbij beide extremen kunnen omarmen. Zij willen een geloof dat barmhartig en waarachtig is, vooruitstrevend en behoudend. Kortom, ze willen gewoon katholiek zijn.

De Kerk heeft het al twee millennia overleefd door in tijden van polarisatie beide extremen te verenigen en daarom hebben we nu een God die drie is en ook één, en een Verlosser die volledig God is en ook volledig mens. De relatief onschuldige haarkloverij van de afgelopen vijftig jaar overleven we ook wel weer.

De Kerk van de toekomst

Hoe gaat die Kerk van de toekomst er dan uitzien? Ik heb eerlijk gezegd geen flauw idee. We zullen op 30 oktober in ieder geval merken hoe jonge katholieken erover denken. Ik ga die dag dan wel voor hen spreken, toch ben ik niet van plan om ook voor hen te gaan praten. Dat mogen ze zelf doen in de workshop ‘Bruisende Kerk’. Ik heb de ‘bruismethode’, die daar zal worden toegepast, al eens in de praktijk gezien, en ik was positief verrast door de zinvolle ideeën en projecten die daaruit kunnen ontstaan. Ik ben ook oprecht benieuwd naar de reacties die we van de bezoekers zullen krijgen.

Als je dus tussen de 18 en 38 jaar bent, kom dan vooral naar het congres. Ben je ouder dan 38? Stuur dan vooral je kinderen of kleinkinderen, en niet getreurd, over een aantal jaar word ik vast uitgenodigd om te spreken op een congres voor ouderen en dan mag je me alsnog horen klagen over de jeugd van tegenwoordig.


Dit artikel is gebaseerd op mijn column in ‘Van Harte Katholiek’ van 21 september 2016 op Radio Maria.

, , , , , , , , ,

Jaap de Wit

Jaap is geboren in 1978 in het wonderschone Bergen op Zoom, en thans woonachtig in Gouda. Overdag is hij software engineer en ‘s avonds is hij Rooms-Katholiek. Hoewel hij kort na zijn geboorte al een tijdje katholiek is geweest, was hij jarenlang atheïst. Op een dag in 2010 liep hij per abuis tegen het het ware geloof aan en sindsdien zit hij weer stevig in de kerkbanken. Sinds 2012 is hij enthousiast lid van Koor Padua en sinds 2014 is hij ook acoliet in Gouda.

Alle berichten van Jaap


2 reacties op “Over vastgeroeste kerkvernieuwers en jonge katholieken”

  • Goed stukje overigens hoor, herkenbaar. Ik heb mijn eigen methode ontwikkeld om om te gaan met die oudjes en parochies die mijn kwaliteiten niet zo waarderen en mij geen verantwoordelijkheid kunnen of willen geven.?
    Gewoon zelf vieringen organiseren, zelf actief zijn bij niet katholieke gemeenschappen en zelf kleine projecten starten.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *