Het einde van de Kerk in Nederland volgens LifeSiteNews

• Mark de Vries
• 17 april 2015
• Warme broodjes
• 1

Ik kwam een artikeltje tegen op de Amerikaanse website LifeSiteNews.com, een website die zich meestal met allerlei kwesties op het gebied van pro-life en seksualiteit bezig houdt, maar ook allerlei katholiek nieuws brengt, voor een flink deel overgoten met een Amerikaans sausje. Dat wil zeggen dat er een zekere toon van sensatie en ook oprechte verontwaardiging in de berichtgeving terug is te vinden (iets waar LifeSiteNews zich niet als enige schuldig aan maakt, trouwens). Meestal lukt het me aardig om daar doorheen te lezen, maar in het artikel dat mij aanzette tot dit blogje was dat wat lastiger.

Het begint al goed met het kopje dat boven het artikel van schrijfster Hilary White staat: “Dutch Catholics brace for ‘future without churches’ after abandoning evangelization: Vatican Radio” (Nederlandse katholieken zetten zich schrap voor ‘toekomst zonder kerken’ na het opgeven van evangelisatie). Ik moet eerlijk toegeven dat dat voor mij best nieuws was. Als Nederlandse katholiek was ik me er helemaal niet van bewust dat we straks geen kerken meer hebben en dat we niks aan evangelisatie doen.

Het artikel is gebaseerd op een tekst op de Poolse site van Vatican Radio, dat eind februari verscheen, en dat gaat uiteindelijk terug op de verwachting van Kardinaal Eijk dat er in de toekomst heel wat kerken gaan sluiten. Dat onderwerp heb ik hier al een keer eerder besproken, dus daar zal ik verder niet op in gaan.

In het artikel op LifeSiteNews zorgt de sensatiezucht voor toch wat vreemde conclusies. Zo wordt er geschreven over parochies die “gesloten” worden, terwijl het sluiten van kerkgebouwen toch echt niet hetzelfde is. Ook het gerucht dat Kardinaal Eijk zijn veto zou hebben uitgesproken over een pausbezoek aan Nederland duikt de kop op (in werkelijkheid besloten de bisschoppen geen uitnodiging aan de paus te doen nadat de Heilige Vader had aangegeven voorlopig geen kans te zien om naar ons land te komen).

Natuurlijk klopt er ook wel wat in het artikel. Het aantal katholieken in Nederland is dalende, en het kerkbezoek is heel erg laag. Er is in de decennia na het Tweede Vaticaans Concilie heel wat geëxperimenteerd in de Nederlandse Kerk, en daarmee komen we bij de kern van het artikel. Want de Nederlandse creativiteit van de jaren ’60, ’70 en ’80 wordt gepresenteerd als één van de hoofdredenen van de dramatische situatie in de Kerk in Nederland. De Nieuwe Katechismus, die in de jaren na het Concilie wat al te overhaast werd uitgegeven en door Rome later voorzien werd van een waarschuwing dat het geen betrouwbare bron voor de katholieke leer was, komt ook voorbij. Wat het artikel niet doet, is een onderscheid maken tussen toen en nu. Al met al is de conclusie dat de Kerk in Nederland op sterven na dood is, aan allerlei post-conciliare creativiteit doet en de schuld daarvan wordt gedeeld door de bisschoppen.

Als Nederlandse katholiek kan ik me daar, zoals gezegd, erg moeilijk in vinden. Ik denk dat dat komt omdat het beeld dat LifeSiteNews schetst geschiedenis is. Hoewel het geknutsel met leer en liturgie zeker niet is verdwenen, is het niet te vergelijken met wat er in het verleden gebeurde. De Nieuwe Katechismus, en de gedachten waar deze uit voortkwam, heeft nog wel wat aanhang, maar ik durf te beweren dat dat steeds marginaler wordt.

Ik ben een zogenaamde ‘nieuwe katholiek’, als volwassene tot geloof gekomen en gedoopt. Zoals velen met dezelfde achtergrond werd ik al snel ook erg actief katholiek. Hoewel ik veel op geloofsgebied pas laat heb moeten leren (en nog steeds leer), heb ik wel het voordeel dat ik geen bagage meedraag. Tenminste niet de bagage van de recente geschiedenis van de Kerk in Nederland. Ik kijk niet naar de Kerk door een bril die getekend is door vervelende ervaringen of door onzekerheid over wat er al dan niet zou veranderen in leer en liturgie. De Nieuwe Katechismus heb ik nooit gelezen, en ook niet hoeven lezen. Het geloof en de Kerk is wat dat betreft nieuw voor mij, en de situatie waarin de Kerk in Nederland zich bevindt is een gegeven. Niet altijd even leuk, maar wel een feit. Ik heb het idee dat ik daarin ook niet de enige in ben.

LifeSiteNews bespreekt allerlei ontwikkelingen in de Nederlandse cultuur, en ik deel hun zorg over de ontwikkelingen op het gebied van euthanasie, abortus, seksualiteit en huwelijk. Maar dat is wat anders dan zorgen over de Kerk, hoewel LifeSiteNews deze wel met elkaar in verband brengt.

Ik erken de problemen, het lage kerkbezoek, de zorgen over de toekomst. Ik herken het beeld van de Kerk als nog steeds heterodox, geleid door bisschoppen die met de cultuur meegaan, niet. Ja, de Kerk is klein in ons land. Maar ze is er wel, en wij zijn er als gelovigen. Je kan je verontwaardiging en zorgen uiten, en praten over hoe erg het allemaal wel niet is (en wat mag je, als niet-Nederlander, blijkbaar blij zijn dat het elders beter gaat), of je kan de realiteit onder ogen zien en daar met geloof, hoop en liefde mee aan de slag gaan. Paus Franciscus zei het recent nog: “We adverteren toch niet met Jezus Christus om meer “leden” in onze “geestelijke vereniging” te krijgen? Dat is niet nodig.” We verkondigen Jezus, dat is voldoende.