Aan het Vierdaagsekruis geslagen

Nederland is in rouw. Op een veld in Oekraïne liggen de brokstukken van vlucht MH17. Lichamen liggen in de wijde omtrek verspreid. Onschuldige mannen, vrouwen en kinderen, die slachtoffer zijn geworden van een gewelddadig conflict dat kort daarvoor waarschijnlijk nog zo ver van hen afstond. Het is niet te bevatten. Dan lees ik opeens een opmerkelijk bericht op de website van De Gelderlander. Dick de Roode, een wandelaar van de Nijmeegse Vierdaagse, geeft uit protest zijn medaille terug. Waarom? De Vierdaagseorganisatie had uit respect voor de slachtoffers van de vliegtuigramp de intocht versoberd, waardoor er veel minder muziek en vlagvertoon was dan gebruikelijk.

Ook ik sta er bij stil en leef mee. Maar de organisatie heeft niet goed nagedacht over de impact bij wandelaar en toeschouwer. Ze heeft ons iets afgenomen en dat is zo fout. De feestelijke intocht is bedoeld als respect voor de lopers. De Via Gladiola leek nu wel een grafkamer.

Ik was aanvankelijk met stomheid geslagen na het lezen van deze woorden. Natuurlijk, het was sneu voor meneer De Roode. De Vierdaagse had voor hem een zeer emotionele lading omdat zijn partner al twee keer kanker heeft gehad, en hij nu voor het Koningin Wilhelmina Fonds liep. Toch vond ik het onbegrijpelijk dat iemand een dergelijk signaal afgeeft aan de nabestaanden van deze ramp, ook al bedoelt hij het misschien niet zo. Hoe op zichzelf gericht en onnadenkend kan iemand zijn dat hij tegen de achtergrond van deze tragedie op deze manier de publiciteit zoekt? Ik vatte de absurditeit hiervan samen in de volgende tweet:

Toch zat het me niet lekker. Ik had het gevoel dat ik iets over het hoofd zag. Had hij soms een ander gebaar kunnen maken dat meer respect voor de slachtoffers en nabestaanden zou tonen? Misschien. Zat er een verhaal in voor Broodje Paap? Iets over de ik-cultuur van deze tijd misschien? Niet echt. Het egocentrisme lag er al zo dik bovenop dat ik er weinig aan toe kon voegen. Bovendien had ik geen zin om meneer De Roode nog meer aandacht te geven en te verheffen tot een cultuurpessimistisch symbool. Wat had ik dan toch gemist?

Opeens werd het me duidelijk. Het ergerlijke was niet zozeer dat Dick de Roode zich gedroeg als een kind dat klaagt dat hij zijn muziekje niet heeft gehad, terwijl er veel belangrijkere dingen buiten zijn eigen wereldje zijn. Nee, wat irriteert is het onderliggende besef dat we allemaal bij tijd en wijle nog steeds dat zelfde kind zijn. Mezelf incluis. Als ik me ergens op verheug en dat gaat om wat voor reden dan ook niet door, dan kan mijn humeur daar ook weleens flink door verpest worden. Ik heb op zulke momenten dan vaak ook even geen oog voor perspectief. Pas later realiseer ik me dat het eigenlijk ook helemaal niet zo erg is, dat ik me druk heb gemaakt om niets.

Ik besefte dus dat er waarschijnlijk in iedereen wel een meneer De Roode schuilt en besloot het artikel op de website van De Gelderlander nog eens opnieuw te lezen. Mijn oog viel direct op de volgende kop: Wandelaar bedreigd om inleveren Vierdaagsekruisje. De man heeft blijkbaar de politie moeten inschakelen vanwege de bedreigingen die hij heeft ontvangen. Zijn computer is gehackt en er lopen boze mensen in zijn straat, waardoor hij zich niet meer veilig voelt. Het verbaast me soms dat ik me nog steeds verbaas over dit soort berichten, maar soit. Ik schrok toch van de extreme tegenreactie. Snikkend vertelt hij:

De mensen begrijpen het niet. Ik vind de ramp met het vliegtuig net zo erg [als] iemand anders. Ik wil dan ook graag mijn excuus maken als mensen zich gekwetst voelen.

Arme Dick, denk ik zonder enig sarcasme. Natuurlijk was het dom wat hij deed, maar ik denk dat ik hem inmiddels iets beter begrijp. Even googelen toont aan dat er inderdaad nogal heftig wordt gereageerd op sommige websites. Hij wordt voor van alles uitgemaakt. Van ‘linkse hond’ tot scheldwoorden die ik hier liever niet herhaal. Op één website worden zelfs een reeks smerige woorden gebezigd om zijn homoseksualiteit te benadrukken en uit men perverse fantasieën over waar de wandelaar zijn medaille kan steken. Behalve dat het natuurlijk niet eens relevant is – de enige reden dat we zijn geaardheid weten is omdat hij over zijn partner praatte die kanker had – is het ook nog eens uitermate grof. De Kerk krijgt nogal wat te verduren vanwege haar standpunten over homoseksualiteit, maar ik kan me (gelukkig) niet herinneren dat ik ooit zulke denigrerende taal op een katholieke website heb gelezen.

Hoe een Vierdaagsekruis een drama naar de achtergrond kan verdringen.

Als ik dit alles zo lees, wordt het weer stil in me. Hoe kan collectieve rouw zo snel omslaan in collectieve haat? Vanwege een medaille nota bene. De wandelaar wordt aan zijn eigen Vierdaagsekruisje geslagen. Vanuit welke ideologie kan men morele verontwaardiging – die op zich niet slecht is – als basis gebruiken voor agressie? Hoeveel verschilt dat nu echt van de haat en intolerantie waardoor er nu 298 onschuldige doden te betreuren vallen?

Ik denk dat men de slachtoffers en nabestaanden veel meer te schande maakt door zo agressief te reageren dan door het inleveren van een medaille uit kinderachtige teleurstelling. Maar ach, wie ben ik nu om daar over te gaan oordelen? Ik, zelf een arme zondaar, had op Twitter reeds de eerste steen geworpen. In plaats van me nu op de boze ‘reaguurders’ te richten, kan ik dit stuk dus maar beter heel simpel afsluiten.

Het spijt me, Dick de Roode.

, , , ,

Jaap de Wit

Jaap is geboren in 1978 in het wonderschone Bergen op Zoom, en thans woonachtig in Gouda. Overdag is hij software engineer en ‘s avonds is hij Rooms-Katholiek. Hoewel hij kort na zijn geboorte al een tijdje katholiek is geweest, was hij jarenlang atheïst. Op een dag in 2010 liep hij per abuis tegen het het ware geloof aan en sindsdien zit hij weer stevig in de kerkbanken. Sinds 2012 is hij enthousiast lid van Koor Padua en sinds 2014 is hij ook acoliet in Gouda.

Alle berichten van Jaap


2 reacties op “Aan het Vierdaagsekruis geslagen”

  • Ingrid schreef:

    ‘Hoe kan collectieve rouw zo snel omslaan in collectieve haat?’ Je ziet het in het dagelijks leven ook regelmatig dat bij rouw snel ruzie kan ontstaan, is me opgevallen.

  • Dat heb je goed en mild geschreven, Jaap. Het is inderdaad godgeklaagd dat iemand zo kinderachtig reageert; heel narcistisch zonder meer. Maar de ‘tegenreactie’ getuigt al niet van zoveel beters… Moeten we allen heropgevoed worden?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *