Verbinding

Vorige week was ik in Polen, voor een internationale conferentie van theologen. Op de laatste dag van de conferentie kwam een Amerikaanse professor naar me toe. Hij vroeg of het echt waar was dat de kardinaal van Nederland duizend kerken wilde sluiten. ’s Middags stelde een Poolse priester mij dezelfde vraag. Ik heb hen allebei hetzelfde antwoord gegeven. Allereerst hebben we niet eens duizend kerken in het aartsbisdom Utrecht. En ik geloof oprecht dat kardinaal Eijk geen kerken wil sluiten. Ze gaan dicht omdat er geen mensen komen, geen vrijwilligers zijn, en het geld eenvoudigweg op raakt. De kerkgebouwen hebben standgehouden door decennia van ontkerkelijking heen, nu is de koek voor veel gemeenschappen echt op.

Zaterdag bleek dat niet alleen Amerika en Polen horen over het reilen en zeilen in het verre Nederland. In een Italiaanse krant las ik dat de kardinaal vergeleken werd met kalief al-Baghdadi. Inderdaad, het hoofd van de moordlustige ‘Islamitische Staat’. De overeenkomst is kennelijk dat ze allebei Christenen verdrijven. Tenminste, de demonstranten die onlangs op de Maliebaan stonden werden niet het slachtoffer van een bloedbad – dus daar zal de vergelijking wel niet op gebaseerd zijn. Na deze twee berichten weet ik twee dingen zeker. Het fatsoen is al lang geleden zoek geraakt. En de waarheid is steeds lastiger boven tafel te krijgen.

Il Foglio vergelijkt Eijk met kalief al-Baghdadi.
Il Foglio vergelijkt Eijk met kalief al-Baghdadi.

Beslissende keuzes

De kerk in Nederland staat voor beslissende keuzes. Daar staan we eigenlijk al heel lang voor, maar de noodzaak om keuzes te maken wordt steeds dringender. Keuzes in de kerk, de gemeenschap van gedoopten, vinden hun basis allereerst in het Evangelie. Voordat we elkaar in de haren vliegen, moeten we samen de vraag stellen: wat zegt de Heer? “Ik ben de wijnstok, gij de ranken. Wie in Mij blijft terwijl ik blijf in Hem, draagt veel vrucht,” zegt Hij in het Johannes-evangelie.

Het Evangelie spreekt over de belangrijkste verbinding van allemaal: de verbinding met Jezus en, door Hem, met de Vader. Het doel van die verbinding is dat we vruchten dragen. Verder op vertelt Jezus zijn vrienden wat die vruchten zijn: liefde, vreugde, vriendschap, en geloof. Uiteindelijk zal Jezus de Heilige Geest geven aan zijn leerlingen, opdat ze Zijn boodschap verder zullen brengen in de wereld. Zonder die verbondenheid met Jezus kunnen we niets. Als we losraken van Jezus, dan verdrogen en verdorren we. Ons geloof wordt dan een vruchteloos en gefrustreerd zwoegen.

Verbinding met Jezus is de voorwaarde voor bloeiende gelovigen. Die gedachte staat in schril contrast met de verdeeldheid die steeds verder opgestookt wordt – en waar overigens niet slechts één schuldige aan te wijzen valt. Maar laten we bij het woord ‘verbinding’ ook opmerken dat het gaat om de verbinding met Jezus. Het kerkgebouw en de geloofsgemeenschap zijn middelen die ten dienste staan van die verbinding. Soms, steeds vaker zelfs, moeten we over de grenzen van de eigen gemeenschap heengaan om daar aan te werken. Dan verbinden we ons met parochianen elders, om ons geloof op te laten bouwen. Dan komen we samen om de sacramenten te ontvangen, die ons helpen om “in Hem” te blijven.

Over grenzen heen

Na bijna vijf jaar priesterschap ben ik er steeds meer van doordrongen dat de ontwikkelingen mensen heel veel pijn doen. Ik begrijp dat veel keuzes buitengewoon teleurstellend uitvallen. Het is lastig om het onder woorden te brengen, maar ik wéét wat de kerk mensen waard kan zijn. Daarom begrijp ik ook heel goed dat mensen juist nu verlangen naar verbindende leiders, in hun parochie en hun bisdom. Zelf ben ik geen priester geworden om de Emmanuelkerk in Zutphen te sluiten, zoals we deden met het pastoraal team daar. Ik ben ook geen priester geworden om te preken over kerksluiting, zoals ik afgelopen weekend deed. Ik ben priester geworden om mensen te verbinden met Jezus Christus, de ware wijnstok. Want ik geloof dat mensen vanuit die verbinding tot bloei komen, en gelukkig worden. Die verbinding met Jezus is nog volop mogelijk. Hij verbindt ons ook met elkaar, over de grenzen van geloofsgemeenschappen en bestaande parochiestructuren. Het is de verbinding met Hem die je vasthoudt als alles om je heen wegvalt, tot de muren van je kerkgebouw aan toe. Blijf in Hem, Hij laat niet los.

Wat ik ten diepste verlang, is dat we elkaar in de kerk niet als vijanden zien. Ik zou verlangen dat geloofsgemeenschappen niet zouden concurreren, bijvoorbeeld over wie de nachtmis krijgt met Kerstmis. Dat is geen verzonnen voorbeeld, en er zijn er nog veel meer. We zijn geen concurrenten, en geen tegenstanders. “Gij zijt de ranken,” zegt de Heer. Het eerste wat telt is dat ieder van ons verbonden blijft met Hem. In mijn parochie heeft het pastoraal team net een beleidsplan gepresenteerd, met de titel “Onderweg in Geloof.” Eén van de speerpunten is het zoeken naar verbinding in kleine geloofsgroepen, en samenwerkingen over grenzen heen. Wat ik verlang, is dat we iets van die visie waar kunnen maken. Wat ik verlang, is dat de sacramenten zó belangrijk zijn, dat we ze het liefst met elkaar vieren. Mijn verlangen is, dat we samen de verbindingen zoeken met Jezus. Hij belooft ons dat we dan vruchten zullen dragen. Vruchten van eensgezindheid, van het vurig enthousiasme van de Heilige Geest, en de zoete vrucht van een vreugdevol geloof.


Dit artikel verscheen eerder op de persoonlijke blog van Anton ten Klooster.

, , , , , , , , , , , ,

Anton ten Klooster

Anton ten Klooster is priester van het Aartsbisdom Utrecht. Na een glansrijke carrière in de parochies Paus Johannes XXIII en H. Suitbertus, is hij in 2015 begonnen aan een promotieonderzoek over de zaligsprekingen aan de Faculteit Katholieke Theologie van de Tilburg School of Catholic Theology. Bij Gods gratie vindt hij ook nog eens tijd om te bloggen op fatheranton.blogspot.nl.

Alle berichten van Anton


10 reacties op “Verbinding”

  • Kees de Jongh schreef:

    Die Eijk zou best eens een heel geschikte leider van de Islamitische Staat kunnen zijn. Niet omdat hij kerken sluit, maar omdat hij het liefst de zweep zou leggen over de gelovigen. Hij is een leider van het dogmatische en dictatoriale type. De Inquisitie staat hem niet meer ten dienste, maar je kunt je afvragen hoeveel kerken er nog gesloten zouden worden als hij daar wel over had kunnen beschikken.

  • GROBBO schreef:

    Leuk voor je dat je blij wordt van geloof in verzonnen verhaaltjes van een paar duizend jaar geleden.

    Het blijft slechts irrationeel wensdenken.

  • sylviavandenheede schreef:

    Voel je vrij om niet te geloven, Grobbo. Persoonlijk hou ik niet van sprookjes. Ik zou het heel erg vinden als ik er mijn leven op zou moeten bouwen, brrr. Als het evangelie volgens jou een sprookje is, kan ik me jouw aversie dus levendig voorstellen. Ik zie de gelijkenis echter totaal niet. Nochtans heb je je best gedaan die gelijkenis aan te tonen. Jammer van de moeite, want mij heb je alvast niet overtuigd. Ik ben en blijf een gelovige, met groeiende blijdschap om dat geloof, om Christus, om de kerk, om het evangelie, om de kracht van de opstanding. Een smiley volstaat niet om dat uit te drukken, maar kom, bij gebrek aan beter: 😀 Ik hoop dat je blij kunt zijn voor mij, en voor anderen die hetzelfde ervaren.

  • “Minstens twee keer in de maand”?
    Is dat een uitspraak van een katholiek?
    Is het gebod, het verlangen, het minimum dan niet dat we
    zondag en feestdag zullen ‘eren’?
    * Deze uitspraak van Karen schokt mij werkelijk !

    • Jaap de Wit schreef:

      Schokkend? Ik vind het heel mooi wanneer iemand zich geroepen voelt om vaker de kerk te bezoeken, en in dit geval het kerkbezoek zelfs te verdubbelen. Jammer genoeg is het vaak de negatieve houding van mede-gelovigen, die mensen weer rap de kerk uitdrijft.

    • Robert Frans schreef:

      Inderdaad, Jaap. Voor sommige gelovigen is het pas goed als je helemaal perfect naar hun maatstaven leeft.
      Dat zie je ook bij veel idealisten: je bent pas goed bezig als je precies naar hun idealen leeft, maar ze doen weinig tot geen moeite om de drempel daartoe zoveel mogelijk te verlagen. Het moet maar uit je eigen hart komen, of zoiets, en tot die tijd ben je alleen maar zwak en slecht bezig.

      Als iemand één of twee keer per maand naar de mis gaat, dan is dat fantastisch en zal de Heer hem (of haar) daar zeker voor belonen.
      Dus niet zeuren, maar diegene enkel op positieve wijze bemoedigen om door te zetten en te helpen bij alles waar hij hulp bij nodig heeft.
      De kans is dan misschien juist veel groter dat hij uiteindelijk vaker gaat, dan wanneer je hem afwijst omdat hij niet vaak genoeg zou gaan.

  • Karen den Ouden schreef:

    Mooi stukje, ik realiseer mij steeds meer dat ik meer moet doen aan verbinding in mijn parochie. 1 keer per maand naar de kerk omdat ik tovallig in dienst van de kerk mag zingen is niet genoeg. Het zou mijn geloof kunnen verzwakken.
    Mijn nieuwe voornemen is om minstens 2 keer per maand te gaan. Bedankt voor de eyeopener!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *