Tijs en de Ramadan

Over goede moslims en zondige christenen

De afgelopen maand was ik lid van een panel voor het programma Tijs en de Ramadan. In dit programma ging Tijs van den Brink tijdens de ramadan in gesprek met moslims. Gedurende de opnamen werden de panelleden via Facebook op de hoogte gehouden van de interviews en konden zij vragen stellen en reageren. Bij een drietal interviews kon het panel zelfs meekijken via Facebook Live en tijdens het gesprek vragen doorgeven aan de redactie. Bij het laatste interview kreeg ik de gelegenheid om ook via Skype nog een paar vragen te stellen.

Dat interview was met Shabir Burhani, een voormalig woordvoerder van Sharia4Holland, die vorig jaar werd veroordeeld tot een taakstraf wegens het aanzetten tot haat. Burhani geeft zelf aan dat hij helemaal niet wil aanzetten tot haat en vindt zijn veroordeling dan ook onterecht.

Tijdens het interview werd het me snel duidelijk dat Shabir graag wilde aantonen dat hij niet de extremist is waarvoor de media hem in het verleden hebben uitgemaakt. Hij is duidelijk tegen terrorisme en tegen IS. Hij praat graag over zijn geloof en wil laten zien dat dat een heel redelijk geloof is. Ik ben ervan overtuigd dat hij daarin oprecht is. Hij komt erg vriendelijk over en eerlijk gezegd mocht ik hem meteen. Sterker nog, ik mocht hem nog steeds toen hij dingen zei ik persoonlijk weerzinwekkend vond.

Shabir Burhani en Tijs van den Brink over moslims en geweld
Gezellig onderonsje over islamitisch geweld via Skype.

Ik benijdde hem zeker niet. Gezien zijn uitspraken uit het verleden, hadden Tijs en ik een aantal kritische vragen voor hem. Ook de andere panelleden stelden via Facebook lastige vragen. Hij gaf hier zo open mogelijk antwoord op, hoewel hij soms wat worstelde om de heikele onderwerpen uit te leggen. Sommigen zouden zijn antwoorden wellicht ontwijkend vinden, maar ik kreeg de indruk dat hij wel degelijk probeerde om de logica van zijn standpunten over te brengen. Dat waardeerde ik wel. Hij keurde geweld expliciet af en zei dat moslims geen eigen rechter mogen spelen. Tegelijkertijd gaf hij ook eerlijk aan dat in een ideale islamitische staat – niet te verwarren met IS! – wetten zijn waarbij diefstal in het ergste geval kan leiden tot het afhakken van iemands handen.

Waarom zou iemand stelen?

Toen Tijs zijn afschuw daarover niet onder stoelen of banken stak, reageerde Shabir met een hele oprechte vraag. “Waarom zou iemand stelen? In een islamitische staat zou er ook goed voor de arme mensen gezorgd worden, dus waarom zou iemand dat doen? Als je een goed mens bent, dan is er toch helemaal niets aan de hand en heb je niets te vrezen van islamitische wetgeving.”

Voor mij was dit het keerpunt van het interview. Plotseling realiseerde ik me dat het probleem met de islam niet zozeer gelegen is in haar normen en waarden, maar in haar veel te positieve mensbeeld. Dat moet ik misschien een beetje toelichten. Ik merk bij Shabir dat hij zich niet kan voorstellen dat een normaal, weldenkend mens in staat is om slechte dingen te doen. Eigenlijk sluit hij daarbij aan bij de ideeën van Socrates. Deze Griekse wijsgeer stelde dat wanneer iemand ware kennis heeft van het goede, hij niet in staat is om het slechte te doen. Zo’n filosofie is natuurlijk vragen om problemen. Daar kun je vergif op innemen.

De verschrikkingen van een positief mensbeeld

Als je ervan uitgaat dat mensen in principe goed zijn, dan is je verontwaardiging des te groter wanneer mensen immorele dingen doen. Men begint de wereld dan al snel op te delen in goede en slechte mensen. Iemand die steelt is dan per definitie een dief. Dankzij de straf die hij krijgt, zal hij ook voor de rest van zijn leven als zodanig bekend staan. Men is immers geneigd het kwaad in ons midden te willen identificeren, en waar mogelijk uit te roeien.

Christus leert ons echter op de eerste plaats naar het kwaad in onszelf te kijken. Het christendom kent dankzij de zondeval volgens mij een realistischer mensbeeld. Veel mensen vinden het niet zo aardig klinken wanneer christenen zeggen dat alle mensen zondig zijn, maar ik vind dat juist een stuk barmhartiger. De realisatie dat het je zelf ook veel moeite kost om altijd het goede te doen, maakt je milder naar de ander.

In een islamitische staat, zoals Burhani die voor ogen heeft, lijkt er voor een dergelijke mildheid geen plaats te zijn. In een interview met het AD, zei Tijs van den Brink dan ook dat hij niet in een land wil leven waar moslims in de meerderheid zijn. Dat sentiment kan ik onderschrijven. Nu is het echter zo dat wij niet leven in zo’n land. In Nederland zijn partijen zoals de PVV en D66 populairder dan de islam. Daar maak ik me dus meer zorgen over. De ene partij drijft de polarisatie op de spits. De andere partij bevordert het idee dat de grillen van de autonome mens het ijkpunt zijn voor de moraal. Ook dat is vragen om problemen en ook daar kan je vergif op innemen.

Een westerse sharia

Ironisch genoeg zie ik de hardheid ten opzichte van het kwade niet alleen bij moslims, maar ook bij de gemiddelde huis-, tuin- en keuken-PVV’er. Ik sta vaak versteld van de grove reacties op online nieuwsberichten over misdaad. Vooral wanneer de dader toevallig een buitenlander is. Veel mensen wensen de daders straffen toe die de machthebbers in Saudi-Arabië nog met de oren zouden doen klapperen. Als het aan deze oer-Hollandse ‘reaguurders’ zou liggen, dan zouden we een westerse variant op de sharia invoeren.

Ik denk niet dat we kunnen ontkennen dat de islam gewelddadige componenten bevat. Het is goed dat we ons daar zorgen over maken, maar we moeten er ons ook niet op blindstaren. Onze eigen maatschappij bevat die componenten ook, en de polarisatie dreigt zich juist tegen de moslims te keren. Als dat gebeurt, moeten wij het als christenen juist voor hen opnemen.

Het is geen toeval dat de gewone Nederlander steeds hardere straffen gaat eisen. Het is ook geen toeval dat men de maatschappij wil opdelen in clubjes ‘goede’ en ‘slechte’ mensen. Veel mensen hebben het christendom achter zich gelaten, en daarmee ook het idee dat we allemaal gebrekkige mensen zijn. Daarmee dreigen we echter ook de barmhartigheid te verliezen. Ik denk dat het werkelijke gevaar voor het Westen dus niet per se de islam is. Waar ik echt voor vrees, is dat Christus uit deze samenleving verdwijnt. Dan is er niemand meer die zegt: “Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen.”


Dit artikel is gebaseerd op mijn column in ‘Van Harte Katholiek’ van 28 juni 2017 op Radio Maria. De uitzendingen van ‘Tijs en de Ramadan’ zijn op 26 juni, 3 juli en 10 juli om 19:25 op NPO2

, , , , , , , , , , , , , , ,

Jaap de Wit

Jaap is geboren in 1978 in het wonderschone Bergen op Zoom, en thans woonachtig in Gouda. Overdag is hij software engineer en ‘s avonds is hij Rooms-Katholiek. Hoewel hij kort na zijn geboorte al een tijdje katholiek is geweest, was hij jarenlang atheïst. Op een dag in 2010 liep hij per abuis tegen het het ware geloof aan en sindsdien zit hij weer stevig in de kerkbanken. Sinds 2012 is hij enthousiast lid van Koor Padua en sinds 2014 is hij ook acoliet in Gouda.

Alle berichten van Jaap


9 reacties op “Over goede moslims en zondige christenen”

  • Wilbert schreef:

    Toen kardinaal Burke verklaarde dat moslims en christenen niet dezelfde god aanbidden, had ik de indruk dat hij probeerde de essentie van het verschil te benoemen en faalde. Ik dank je voor het benoemen van een essentieel verschil op een manier waar ik wel iets mee kan. Op deze manier kan ik het zelfs aan mijn d66-vrienden uitleggen.

  • GROBBO schreef:

    “Dan is het enige wat we voor je kunnen doen is bidden.”

    Dat zal dan totaal niet helpen, want het aanroepen van fantasiefiguren als Wodan, God, Allah. Vishnu etc. heeft nimmer tot enig resultaat geleidt in de geschiedenis van de mensheid. Het is slechts een fopspeen.

    • Maurits schreef:

      Het grappige is dat je dat dus niet kunt bewijzen. Wat we wel kunnen bewijzen is dat een fopspeen wel degelijk zin heeft.

    • GROBBO schreef:

      Het grappige is dat jezelf toegeeft dat het een fopspeen is. Het zal best zijn dat er mensen zijn die daar behoefte aan hebben, waaronder jij zelf blijkbaar. Het blijft een fopspeen. Meer niet.
      Verder is de afwezigheid van bewijs op zich al bewijs genoeg. Desalniettemin is er ook wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de effectiviteit van bidden. Die was er dus niet.

    • Maurits schreef:

      Blijkbaar heb jij overal wel een verklaring voor. Dat is mooi voor je, hoewel het ook ongeloofwaardig is. Wat je nog niet hebt verteld, is waarom je überhaupt reageert, aangezien je duidelijk niet de doelgroep bent.

  • GROBBO schreef:

    “Veel mensen hebben het christendom achter zich gelaten, en daarmee ook het idee dat we allemaal gebrekkige mensen zijn. Daarmee dreigen we echter ook de barmhartigheid te verliezen. Waar ik echt voor vrees, is dat Christus uit deze samenleving verdwijnt.”

    Veel mensen hebben het geloof achter zich gelaten omdat ze tot het besef zijn gekomen dat het onzin is. Als je christendom gelijk stelt met barmhartigheid hoe verklaar je de vele miljoenen doden die dit geloof op zijn geweten heeft?
    Vreemd dat christenen zichzelf als gebrekkige mensen zien, maar misschien is dat ook wel een beetje zo als je last hebt van religieuze waandenkbeelden.
    Je hoeft niet te vrezen dat christus uit de samenleving verdwijnt. Het zal de samenleving er alleen maar beter op maken. Als de mensheid zijn religieuze waandenkbeelden Islam, Christendom etc. te boven zou komen zou dat enorm veel geweld, dicriminatie, vrouwenonderdrukking en kindermishandeling schelen.

    • Maurits schreef:

      het lijkt erop dat je dit soort artikelen alleen maar leest om je eigen frustratie ten opzichte van het geloof te botvieren. Dat is heel treurig en het zegt vooral iets over jou, hoe jij het geloof gebruikt om al het slechte in de wereld te kunnen duiden. Het lijkt erop dat jij het geloof dus net zo hard nodig hebt als wij. Dan is het enige wat we voor je kunnen doen is bidden.

Laat een reactie achter op GROBBO Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *