Tebartz-van Elst: ‘Ik handelde uit nederigheid’

Er was vorige week weer volop commotie rondom Franz-Peter Tebartz-van Elst. Het Vaticaan aanvaardde zijn ontslag, en hoewel de voormalig Duitse bisschop nog even van zich afbeet door de schuld grotendeels op vicaris-generaal Franz Kaspar af te schuiven, kwam hij vrijdag met een verklaring waarin hij om vergeving vroeg. Ik moet toegeven dat ik een paar dagen met het idee heb gespeeld om op de Facebook-pagina van Broodje Paap een opmerking te plaatsen over Tebartz-van Elst, maar dat ik er toch maar van af heb gezien. Uiteindelijk hebben we het toch over een medemens, een mede-christen zelfs, en we kennen zijn kant van het verhaal maar amper.

Om de man een eerlijke kans te geven leek het me beter om contact te zoeken met Tebartz-van Elst zelf. Dit bleek absoluut niet gemakkelijk te zijn, aangezien hij zich momenteel nogal verborgen houdt voor de media. Maar Broodje Paap zou Broodje Paap niet zijn als we geen creativiteit en doorzettingsvermogen hadden. Ik zal u de details besparen, maar laat ik het er op houden dat je met wat vriendelijke woorden en een gezonde dosis humor heel wat deuren kunt openen. (Netwerken en nepotisme helpen ook!) Uiteindelijk is het dus gelukt om een telefonisch onderhoud met de omstreden ex-bisschop van Duits Limburg te hebben en daar zijn we best trots op, aangezien het een primeur te noemen is. Hieronder treft u het verslag van ons gesprek.

Deze week aanvaardde het Vaticaan uw ontslag. Kwam het voor u als een verrassing?

Nee, ik had natuurlijk ook niet voor niets het ontslag aangeboden. Mijn positie was onhoudbaar geworden. Uit de gesprekken die ik de laatste tijd heb gehad met de onderzoekscommissie en met het Vaticaan werd steeds meer duidelijk dat de beslissing onvermijdelijk was.

Toch heeft u donderdag volgens diverse media nog gezegd dat het rapport van de onderzoekscommissie onwaarheden bevat en heeft u veel van de verantwoordelijkheid bij vicaris-generaal Kaspar gelegd.

Ja, dat is waar.

U blijft daarbij? Vrijdag las ik namelijk dat u in een communiqué om vergeving heeft gevraagd.

Natuurlijk … Uhm, ja. Dat staat los van elkaar. Ik heb om vergeving gevraagd omdat de indruk is ontstaan dat ik mijn eigen belangen op de voorgrond heb geplaatst. Helaas is dat nogal een vertekend beeld van de werkelijkheid. Kaspar was de enige met een totaaloverzicht. Hij wist wat er gaande was en heeft veel achter mijn rug gedaan, maar het is mijn naam die door het slijk is gehaald. Maar ik ben een nederig mens en met de kennis die ik nu heb, zie ik ook wel in dat ik misschien beter overzicht had moeten hebben. Ik ben natuurlijk geen bouwkundige en ook geen financieel expert, maar ik had de touwtjes wel wat beter in handen kunnen hebben. Het is spijtig dat het zo gelopen is.

U zegt dat u een nederig mens bent. Toch heeft u €213.00 aan een aquarium uitgegeven. Dat klinkt niet echt als iets wat een nederig mens zou doen. Hoe rijmt u dat?

Allereerst wil ik even benadrukken hoe jammer ik het vind dat er zoveel gesproken wordt over de uitgaven die wél zijn gedaan, maar dat je niets hoort in de media over de uitgaven die ik niet heb gedaan. Juist daaruit blijkt ook dat ik alles vanuit een weldoordachte nederigheid heb gedaan. Het is heus niet zo dat ik helemaal geen controle heb gehad. Toen Kaspar het plan had opgevat om een bowlingbaan in het bisschoppelijk paleis aan te leggen, heb ik hier uitdrukkelijk mijn veto over uitgesproken. Ik vond dit niet passen bij het beeld dat wij als kerk willen uitdragen. ‘Less is more,’ zeg ik altijd.
Het is dus frappant dat u het voorbeeld van het aquarium noemt. Volgens Kaspar was er geld over nadat de bowlingbaan uit de bouwplannen was gehaald, en hij vond het een mooi idee om een gedeelte van dit extraatje in het aquarium te stoppen. Hiermee kon ik natuurlijk wel akkoord gaan, want vissen zijn een symbool uit het evangelie waar zoveel nederigheid uit spreekt. Denk maar aan de eenvoudige afkomst van Jezus’ apostelen. Petrus, Mattheüs, Jacobus en Johannes waren allemaal vissers. Maar ook het verhaal waarin het brood en de vissen worden vermenigvuldigd, helpt ons eraan herinneren dat we altijd bereid moeten zijn om te delen, hoe weinig we zelf ook hebben.

Met €213.000 had er nochtans ook heel veel voedsel gedeeld kunnen worden met de armen, nietwaar?

Ach, dat zeiden de apostelen ook tegen een vrouw die dure olie over Jezus uitgoot, maar Jezus herinnerde hen eraan dat de armen er altijd zullen zijn. (Mat. 26:6-13, Mc. 14:3-9, Joh. 12:3-8, red.) Het is nu eenmaal zo dat de kerk ook geld uitgeeft aan rituelen, symbolen en kunst. Dit heeft ook een belangrijke functie. Men klaagt nu wel over het aquarium en de kunst die ons bisdom heeft aangeschaft, maar dat ligt ook wel in de lijn van deze tijdgeest waarin er maar weinig begrip is voor esthetiek en waarin men snel over anderen oordeelt. Dat is niet altijd zo geweest. Neem nu bijvoorbeeld paus Sixtus IV. Hij heeft flink wat geld uitgegeven om de Sixtijnse kapel te laten bouwen en over hem hoor je nooit iemand klagen. Integendeel, mensen staan dagelijks in de rij om dit wonder te mogen bezoeken.

Over pausen gesproken, hoe was uw gesprek met paus Franciscus deze week?

Het was een vriendelijk, doch moeilijk gesprek. Gelukkig is de Heilige Vader een inspirerend man en ik heb veel aan zijn raad gehad. Ik heb het lang erg moeilijk gehad met het feit dat mij dit moest overkomen, terwijl ik me altijd in dienst van de kerk heb gesteld. Ik heb ook gebeden en God om opheldering gevraagd. Maar sinds ik met Franciscus heb gesproken, ben ik tot het besef gekomen dat ik het ook wel een beetje aan mezelf te danken heb.

Volgens de persberichten zult u een nieuwe aanstelling krijgen. Heeft u al enig idee wat u hierna gaat doen en wanneer u een nieuwe functie krijgt?

Ik heb nog geen idee. Eerst heb ik wat tijd nodig om tot rust te komen na deze stormachtige periode. We zullen zien. Hmm, nu iedereen mij een ‘bling bling’ bisschop noemt, kan ik altijd nog een hiphop album opnemen, haha!

Haha! Maar het moet een ‘nederig mens’ toch ook pijn doen als hij wordt geassocieerd met ‘bling’?

Ik probeer er maar om te lachen. Dat is beter zo.

Humor heeft hij nog, maar zou deze bisschop met sterallures ook een goede rapper zijn?

Tenslotte, hoe wenst u de geschiedenis in te gaan?

Mijn moeder zei altijd dat ik ooit nog eens heilig verklaard zou worden, en toen ik jonger was droomde ik er stiekem van om op een dag het Petrusambt te mogen vervullen. Dat laatste kan ik nu wel op mijn buik schrijven, denk ik. Maar wellicht dat ik over een paar jaar mijn memoires opschrijf en dan hoop ik dat men op een dag zal terugkijken en dat men dan zegt: ‘Deze man had zeker zijn gebreken, maar zijn tijdgenoten hebben helaas niet ingezien dat hij naast zijn pastorale kwaliteiten ook een bijzondere esthetische visie had.’

, , , , ,

Jaap de Wit

Jaap is geboren in 1978 in het wonderschone Bergen op Zoom, en thans woonachtig in Gouda. Overdag is hij software engineer en ‘s avonds is hij Rooms-Katholiek. Hoewel hij kort na zijn geboorte al een tijdje katholiek is geweest, was hij jarenlang atheïst. Op een dag in 2010 liep hij per abuis tegen het het ware geloof aan en sindsdien zit hij weer stevig in de kerkbanken. Sinds 2012 is hij enthousiast lid van Koor Padua en sinds 2014 is hij ook acoliet in Gouda.

Alle berichten van Jaap


4 reacties op “Tebartz-van Elst: ‘Ik handelde uit nederigheid’”

Laat een reactie achter op Manoury Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *